Sơn La là tỉnh miền núi, cách Hà Nội hơn 300 km về phía Tây Bắc với nhiều tài nguyên du lịch phong phú, đa dạng. Khí hậu đặc trưng của Sơn La mát mẻ, phù hợp phát triển du lịch nghỉ dưỡng, đặc biệt là vùng cao nguyên Mộc Châu. Mùa xuân, mùa đông, Mộc Châu trở thành xứ sở của hoa đào, hoa mận, hoa cải càng lôi cuốn du khách về hội tụ. Địa hình đồi núi đá vôi cũng tạo cho Sơn La nhiều hang động kỳ thú như hang Dơi, ngũ động bản Ôn (Mộc Châu); hang Nhả Nhung, Chi Đảy (Yên Châu); hang Hua Bó (Mường La)… Hệ thống sông, suối, hồ phong phú, dồi dào tạo nên những cảnh quan đẹp như thác Dải Yếm (Mộc Châu), thác Tạt Nàng (Chiềng Yên, Vân Hồ); hệ thống sông Đà, hồ thủy điện Sơn La; suối nước nóng bản Mòng (TP. Sơn La), Mước Bú (Mường La)… Sơn La còn có các điểm đến nổi tiếng như đồi chè Mộc Sương; Happy Land; cầu kính Bạch Long; rừng thông bản Áng...

Du khách tham quan đồi chè Mộc Sương. Ảnh TITC

Sơn La có 12 dân tộc, có thể khai thác tạo thành những sản phẩm du lịch văn hóa. Nhiều làng bản bước đầu khai thác du lịch cộng đồng phát huy những khác biệt và tương đồng trong văn hóa đặc trưng Sơn La. Sơn La cũng có nhiều di tích lịch sử văn hóa được xếp hạng; đặc biệt là di tích nhà tù Sơn La do thực dân Pháp xây dựng năm 1908 trên đồi Khau Cả, là nơi từng giam giữ nhiều cán bộ chủ chốt của cách mạng Việt Nam như Tô Hiệu, Lê Duẩn, Trường Chinh… Văn bia Quế Lâm, đền thờ vua Lê Thái Tông, đồn Mộc Lỵ, kỳ đài Thuận Châu, cứ điểm Nà Sản, tháp Mường Và… cho phát triển các sản phẩm du lịch văn hóa, trải nghiệm.

Du khách tìm hiểu quy trình chế biến trà Ô Long ở công ty chè Mộc Sương. Ảnh TITC

Các dân tộc thiểu số ở Sơn La cũng có nhiều lễ hội và các trò chơi dân gian. Có thể kể đến lễ hội hoa Ban của người Thái ở Mộc Châu, lễ hội Lồng Tồng của người Tày (Yên Châu), lễ hội đua thuyền của người Thái (Quỳnh Nhai), lễ hội Sào Nồng của người Mông (Mộc Châu); đặc biệt hơn cả là Tết Độc lập của người Mông ở Mộc Châu. Ẩm thực Sơn La cũng phong phú với nhiều đặc sản như: thịt xông khói (nhứa giảng), cá nướng gập (pa pỉnh tộp), gà tơ tần (mọ tu cáy), xôi (khảu nứng), thịt băm gói lá nướng (nhứa pho)…

Một cơ sở hoạt động homestay ở Vân Hồ. Ảnh TITC

Sơn La tuy có nhiều tài nguyên nhưng vẫn chưa là tốt khâu định vị, khai thác sản phẩm. Bà Trịnh Thị Mỹ Nghệ - Phó Giám đốc Công ty du lịch quốc tế ITC cho rằng Sơn La đã định vị 3 dòng sản phẩm là nghỉ dưỡng, sinh thái và cộng đồng, nhưng sản phẩm du lịch cộng đồng ở Mộc Châu vẫn chưa tốt. Theo bà Trịnh Thị Mỹ Nghệ, Sơn La nên định vị rõ đến từng sản phẩm, tour 2 ngày, 3 ngày, cuối tuần thế nào; không nên phát triển dàn trải quá, nên tập trung vào các tiềm năng sẵn có đã gắn với thương hiệu địa phương.

Chủ tịch Hiệp hội Du lịch Việt Nam Vũ Thế Bình cho rằng du lịch Sơn La có 2 sản phẩm chính, chủ yếu là nghỉ dưỡng và khám phá. “Nghỉ dưỡng phải gắn chặt với Mộc Châu và lòng hồ thủy điện. Mộc Châu chỉ cần thêm khách sạn tốt, thức ăn tốt, một số dịch vụ vừa phải thì tất cả các khách sạn ở Mộc Châu đều là nơi nghỉ dưỡng của du khách” - ông Vũ Thế Bình nhận định. Đối với những sản phẩm du lịch khám phá, ông Vũ Thế Bình cho rằng Sơn La có thể giới thiệu những điểm đặc biệt hang động, đồi chè, đặc biệt là coọng nước ở Sơn La, văn hóa các dân tộc ở Sơn La…; tập trung vào nghỉ dưỡng, phải kéo khách lên nghỉ dưỡng, rồi mới ranh thủ đi thăm quan khám phá.

Cầu kính Bạch Long. Ảnh TITC

Cũng theo ông Vũ Thế Bình, các doanh nghiệp Sơn La cần tập trung vào đầu tư cơ sở vật chất, khách sạn, sản phẩm phục vụ khách. Sản phẩm du lịch nông nghiệp và du lịch cộng đồng sẽ là sản phẩm thế mạnh và phù hợp nhất của Mộc Châu; không nên đầu tư quá ồ ạt mà phải giữ lại nét đặc sắc văn hóa của những làng bản dân tộc. Đối với ẩm thực, điều đặc biệt nhất du khách quan tâm là thực phẩm sạch, thịt sạch, rau sạch mà không nhiều nơi có. Sơn La phải phát triển và khẳng định được thương hiệu thực phẩm sạch. Du khách Hà Nội luôn sẵn sàng phóng xe lên Mộc Châu để thưởng thức, để mua về dùng, mua cho người thân, bạn bè.

Rừng thông bản Áng. Ảnh TITC

Một góc khu du lịch Mộc Châu Island. Ảnh TITC

Trung tâm Thông tin du lịch